Anlaşmalı Boşanma Nedir?
Anlaşmalı boşanma, çekişmeli boşanma prosedürüne girilmeksizin, mevzuatta belirtilen şartların mevcut olması halinde evlilik birliğinin sona ermesidir.
Anlaşmalı Boşanma Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?
Anlaşmalı boşanma davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemesi olmakla birlikte Aile Mahkemesi’nin bulunmadığı yerleşim yerlerinde, Aile Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemesi de davaya bakabilmektedir.
Yetkili mahkeme ise eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesi olacaktır.
Anlaşmalı Boşanmanın Şartları Nelerdir?
Mevzuat uyarınca anlaşmalı boşanmanın belirli şartları mevcuttur. Bu şartlar:
- Taraflar arasındaki evlilik en az 1 yıl sürmüş olmalıdır.
- Mahkeme duruşma tarafları bizzat ve aynı anda dinlemeli ve tarafların iradelerini serbestçe açıkladığına kanaat getirmelidir.
- Taraflarca imzalanan anlaşmalı boşanma protokolünde boşanmanın mali sonuçları ve müşterek çocukların durumu düzenlenmiş olmalıdır.
- İmzalanan protokol mahkemece uygun bulunmalıdır.
Anlaşmalı boşanmanın şartlarının detayları hakkındaki yazımıza linki tıklayarak erişebilirsiniz.
Anlaşmalı boşanma protokolü nedir?
Anlaşmalı boşanma protokolü, anlaşmalı boşanma davasında, tarafların serbest iradeleri ile kararlaştırdıkları ve boşanmanın sonuçlarını düzenleyip mahkemeye sundukları bir belgedir.
Anlaşmalı boşanma protokolü nasıl ve nelere dikkat edilerek hazırlanmalıdır?
Anlaşmalı boşanma protokolünde boşanmanın mali sonuçları ve müşterek çocukların durumu hakkında detaylıca bilgilere yer verilmiş olmalıdır.
- Boşanmanın mali sonuçları,
Boşanmanın mali sonuçları arasında, maddi manevi tazminat, nafaka ve mal paylaşımı yer almaktadır.
Tazminat ve nafakaya ilişkin olarak, ödenecek tutarın ne kadar olduğu, kime ödeneceği ve hangi banka hesabına ne zaman ödeneceği gibi konuların eksiksiz şekilde protokolde yer alması gerekmektedir.
Ek olarak ileride herhangi bir sorunla karşılaşmamak için müşterek çocuk varsa müşterek çocuğun eğitim giderlerinin kim tarafından ödeneceği gibi konuların da protokolde yer alması gerektiği görülündeyiz.
Mal Rejimi Tasfiyesine ilişkin olarak ise, tarafların sahip olduğu konut, araç, bankadaki paralar ile düğünde takılan takılar hakkında tarafların anlaşmaya varmaları gerekmektedir. Akabinde bu malların niteliği ile hangi tarafta bulunacağı hakkındaki bilgilerin protokolde yer alması gerekmektedir.
Ancak önemle belirtmek gerekmektedir ki Mal rejiminin tasfiyesi konusunda anlaşmaları zorunlu değildir. Taraflar isterlerse anlaşmalı boşanma gerçekleştikten sonra eşler birbirlerine karşı mal paylaşımı davası açabileceklerdir.
- Müşterek çocukların durumu,
Anlaşma protokolünde, müşterek çocuk veya çocuklar hakkında ise velayet ve müşterek çocukla kurulacak kişisel ilişkinin nasıl olacağı ile ilgili hükümlere detaylıca yer verilmelidir.
Müşterek çocukların velayetlerinin kime bırakılacağı hususu anlaşma protokolünde yer alması gereken zorunlu unsurlar arasındadır.
Velayeti kendisine bırakılmayan ebeveynin çocuk ile nasıl kişisel ilişki kurulacağının detaylıca düzenlenmesi gerekmektedir. Örnek olarak çocukla haftada kaç gün hangi saatler arasında görüşeceği, tatillerde hangi günlerde birlikte olacakları gibi bilgilerin boşluğa ve yoruma yer vermeyecek şekilde düzenlenmelidir.
Çocuk ile kişisel ilişki kurulması, kamu düzeninden olup hakim müşterek çocuğun menfaatini gözeterek çocukla kişisel ilişki kurulmasına müdahale edebilecektir.
Hakim Anlaşmalı Boşanma Protokolünde Nelere Dikkat Eder?
Hakim öncelikle bu protokolün hukuka uygun olup olmadığını, ahlaka ve adaba aykırı maddeleri mevcut mu diye değerlendirir. Akabinde boşanma protokolünde yer alan maddelerin tarafların serbest iradesiyle kararlaştırıp, bu maddeler üzerinde tarafların mutabık olup olmadığını inceleyecektir.
Protokol hukuka aykırıysa, protokolde ahlaka ve adaba aykırı maddeler varsa ve taraflar maddeleri serbest iradeleri ile ve mutabık kalarak kararlaştırmamışsa, protokol kanunun belirlemiş olduğu şartları taşımadığından geçersiz sayılacaktır.
Ancak protokolde tamamlanabilir veya geçersiz madde olmasına rağmen bu geçersizlik taraflara süre vererek bu süre içerisinde geçerli hale getirilebilirse, Hakim taraflara süre verip duruşmayı bir sonraki celseye atayacak veya duruşma esnasında taraflara soru sorarak geçersizliği giderecektir.
Anlaşmalı Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Bu şartların tamamlanması halinde mahkeme, çekişmeli boşanmaya kıyasla daha kısa sürede sonuçlanacaktır. Bunun nedeni ise, herhangi bir uyuşmazlığın bulunmadan tarafların anlaşmalı olarak evlilik birliğini sona erdirmeleridir.
Hakim Anlaşmalı Boşanma Davasının Sonucunda Neye Karar Verecektir?
Yukarıda sayılan şartların tam olması halinde hakim, evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı gerekçesiyle boşanmaya karar verecektir.
Anlaşmalı Boşanma Kesinleştikten Sonra Taraflar Protokolde Yer Alan Maddelere İtiraz Edilebilir Mi?
Anlaşmalı boşanma davasında verilen karar kesinleşene kadar protokolde yer alan maddelere her iki eşin karara itiraz etme hakları bulunmaktadır. Ancak karar kesinleşmesinin ardından tarafların protokolde düzenlenen maddelere itiraz hakları bulunmamaktadır.
Anlaşmalı Boşanma Davası Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşür Mü?
Eşlerin anlaşmalı olarak boşanabilmeleri için ortak boşanma iradelerinin dava sonuçlanıncaya ve hüküm kesinleşinceye kadar devam etmesi de gerekir. Boşanma kararı kesinleşinceye kadar eşlerden birinin boşanma isteğinden vazgeçmesi veya anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan, boşanmanın mal paylaşımı ve çocukların velayeti gibi ortak irade ile anlaştıkları konularda beyanından dönmesi halinde anlaşmalı boşanma davası çekişmeli boşanma davasına dönüşecektir.
Anlaşmalı Boşanma Davasında Mevzuat Hükümleri
- Türk Medeni Kanunu’nun “Evlilik birliğinin sarsılması” kenar başlıklı 166. Maddesinin 3. fıkrası şu şekildedir:
“Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.”
- Türk Medeni Kanunu’nun “Yetki” kenar başlıklı 168. Maddesi şu şekildedir:
“Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.”
