Genel kurul kararının iptali için, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na göre genel kurul toplantısında olumsuz oy kullanmış olsun ya da olmasın, hazır bulunsun veya bulunmasın; çağrının usulüne göre yapılmadığını, gündemin gereği gibi ilan edilmediğini, temsilcilerinin toplantıya katılıp oy kullandıklarını, genel kurula katılma yetkisi bulunmayan kişilerin veya genel kurula katılmasına ve oy kullanmasına haksız olarak izin verilmediğini ve bu aykırılıkların genel kurul kararının alınmasında etkili olduğunu ileri süren anonim ve limited pay sahipleri, yönetim kurulu, kararların yerine getirilmesi, kişisel sorumluluğuna sebep olacaksa yönetim kurulu üyelerinden her biri, iptal dava açma yetkisine sahiptir. Kanun veya esas sözleşme hükümlerine ve özellikle kuralına aykırı olan genel kurul kararları aleyhine iptal davası açabilirler.
Bu yazımızda, anonim ve limited şirket genel kurul kararlarının iptalini detaylı olarak ele alacağız.
Anonim ve Limited Şirketlerde Genel Kurul
Genel Kurul; anonim ve limited şirketlerde kanunen bulunması zorunlu organlardan biridir. Zorunlu olarak şirket bünyesinde olması gereken bu organın eksikliği şirketin feshine neden olabilir. Ortakların belli bir zamanda ve yerde müzakerelerde bulunmak, şirketin yapısını oluşturan diğer organların seçimi, şirket kazancının paylaşılması, şirket hesaplarının doğrulanması gibi şirketin temelini oluşturan konulara ilişkin karar almak için mevzuatta öngörülen genel kurul düzenine (çağrı, müzakere, nisap, oylama, karar alma gibi) uymak kaydıyla bir araya gelmelerini ifade eder.
Şirket genel kurulu yılda bir veya birkaç kez toplanır, kanunda ve esas sözleşmede açıkça öngörülmüş bulunan hallerde karar alır. Genel kurulun usule uygun karar alması ve toplanması büyük öneme sahiptir. Genel kurul tarafından alınan kararlar şirket içerisinde bulunan pay sahiplerini ve diğer organların hepsini bağlar.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 422. maddesi uyarınca, genel kurul toplantılarında tutanak tutulur. Toplantı tutanağı, genel kurulu katılan ortaklara ilişkin bilgilerin, toplantı ve karar nisaplarının, gündemde yer alan hususlara ilişkin yapılan görüşmelerin ve genel kurulun aldığı kararları tespit edildiği belgedir.
Anonim ve limited şirketlerde genel kurula ilişkin düzenlemeler 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu 407. maddesi ve devamında bulunur. Genel kurul, yönetim kurulu gibi daimi bir icra organı değil, şirketin karar ve irade organıdır. Yönetim kurulu şirketi yönetir ve temsil eder ancak genel kurul şirketi temsil etme yetkisine sahip değildir.
Anonim ve Limited Şirketlerde Genel Kurul Kararlarının İptali
Anonim şirketlerde genel kurul kararlarının iptaline dair hususlar, TTK’nın 445 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Aynı Kanunun 617. Maddesinin üçüncü fıkrasında yapılan atıf dolayısıyla bu hususlar, limited şirketlerin genel kurulları hakkında da kıyas yoluyla uygulanmaktadır.
İptal Davasını Gerektiren Sebepler
TTK’nın 445. Maddesinde, kanun veya esas sözleşme hükümlerine ve özellikle dürüstlük kuralına aykırı olan genel kurul kararları aleyhine, karar tarihinden itibaren üç ay içinde, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinde iptal davası açabilirler.
İptal Davası Açmaya Yetkili Olanlar
TTK’nın 446. Maddesinde kimlerin iptal davası açabileceği belirtilmiştir. Toplantıda hazır bulunup da karara olumsuz oy veren ve bu muhalefetini tutanağa geçirten, toplantıda hazır bulunsun veya bulunmasın, olumsuz oy kullanmış olsun ya da olmasın; çağrının usulüne göre yapılmadığını, gündemin gereği gibi ilan edilmediğini, genel kurula katılma yetkisi bulunmayan kişilerin veya temsilcilerinin toplantıya katılıp oy kullandıklarını, genel kurula katılmasına ve oy kullanmasına haksız olarak izin verilmediğini ve yukarıda sayılan aykırılıkların genel kurul kararının alınmasında etkili olduğunu ileri süren pay sahipleri, Yönetim kurulu, Kararların yerine getirilmesi, kişisel sorumluluğuna sebep olacaksa yönetim kurulu üyelerinden her biri, iptal davası açabilir.
Dava Açma Süresi
İptal davası, genel kurul kararının aleyhine alındığı tarihten itibaren üç ay içinde açılabilir. Bu süre, hak düşürücü niteliktedir. Bu süre genel kurul kararının alındığı tarihte başlar. Süreye ilişkin kural emredici nitelikte olduğundan, aksine bir düzenleme esas sözleşmeye konulamaz. Buna göre, üç ay içinde iptal davası açılmazsa, dava hakkı düşer ve şirketin onayı ile de olsa iptal davası yoluna başvurulamaz. Süreye uyulup uyulmadığı hususu taraflarca ileri sürülebileceği gibi ileri sürülmese de hâkim tarafından resen dikkate alınır.
İptal Davasında Usul Kuralları
Yönetim kurulu iptal davasının açıldığını ve duruşma gününü usulüne uygun olarak ilan eder ve şirketin internet sitesine koyar.
İptal davasında üç aylık hak düşüren sürenin sona ermesinden önce duruşmaya başlanamaz. Birden fazla iptal davası açıldığı takdirde davalar birleştirilerek görülür.
Mahkeme, şirketin istemi üzerine muhtemel zararlarına karşı davacıların teminat göstermesine karar verebilir. Teminatın nitelik ve miktarını mahkeme belirler.
Genel kurul kararı aleyhine iptal davası açıldığı takdirde mahkeme, yönetim kurulu üyelerinin görüşünü aldıktan sonra, dava konusu kararın yürütülmesinin geri bırakılmasına karar verebilir.
Genel Kurul Kararının İptalinin Hüküm ve Sonuçları
Genel Kurul kararın iptal edilmesine ilişkin mahkeme kararı, kesinleştikten sonra bütün pay sahipleri hakkında hüküm ifade eder. Yani iptal anından itibaren hüküm geriye yürür ve iptal edilen karar verildiği andan itibaren geçersiz hale gelir. Yönetim Kurulu tarafından bu kararın bu suretini derhal ticaret sicilinde ilan edilir ve şirket internet sitesine konulur.
Kötüniyetle İptal Davası Açılması
TTK’nun 451. Maddesi uyarınca, Genel kurulun kararına karşı, kötüniyetle iptal davası açıldığı takdirde, davacılar bu sebeple şirketin uğradığı zararlardan müteselsilen sorumludurlar.
