REKABET KURULU KARARI VE BANKALARCA KARTEL OLUŞTURULMASININ TÜKETİCİ HAKLARINA ETKİSİ
Rekabet Kurulu tarafından yürütülen soruşturma sonrasında verilen 08.03.2013 tarihli karar ile “21.08.2007 -24.10.2011 tarihleri arasında bankacılık sektöründe faaliyet gösteren 12 teşebbüsün aralarında fiyat tespiti amacını taşıyan bir uzlaşma kurulduğunu ve kurulan bu uzlaşma neticesinde bankacılık hizmetleri kapsamında faiz oranları ve ücretlerin tespitinde koordinasyon içerisinde hareket edildiği” tespit edilmiştir.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, mal ve hizmet satıcılarına, Tüketiciyi Bilgilendirme yükümlülüğü getirmiş olup, anılan karar ile bankaların ilan ettikleri faizler ile uyguladıkları faiz oranlarının farklı olduğu yani tüketicilere verilen bilgilerin doğru olmadığı da tespit edilmiştir.
Rekabet Kurulunca soruşturularak, Tüketiciler aleyhine kartel oluşturdukları tespit edilen 12 banka aşağıdaki gibidir:
- Akbank T.A.Ş.
- Denizbank A.Ş.
- Finans Bank A.Ş.
- HSBC Bank A.Ş.
- ING Bank A.Ş.
- Türk Ekonomi Bankası A.Ş.
- Türkiye Garanti Bankası A.Ş.
- Türkiye Halk Bankası A.Ş.
- Türkiye İş Bankası A.Ş.
- Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O.
- Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.
- T.C. Ziraat Bankası A.Ş.
Rekabet Kurulu kararı ile, bu 12 bankanın çeşitli bankacılık hizmetlerine yönelik uygulanan faiz oranlarını ve ücretleri birlikte belirlemek üzere rekabeti sınırlayıcı nitelikte eylemlerde bulundukları tespit edilmiştir.
Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun Tazminat hakkı başlıklı 57. Maddesi’ne göre “Her kim bu Kanuna aykırı olan eylem, karar, sözleşme veya anlaşma ile rekabeti engeller, bozar ya da kısıtlarsa yahut belirli bir mal veya hizmet piyasasındaki hâkim durumunu kötüye kullanırsa, bundan zarar görenlerin her türlü zararını tazmine mecburdur. Zararın oluşması birden fazla kişinin davranışları sonucu ortaya çıkmış ise bunlar zarardan müteselsilen sorumludur.”
Rekabet Kurulu kararı ile, 12 banka arasında oluşturulan bu kartel tespit edilmiş ve tüketicilerin bankacılık hizmetlerini, serbest piyasa koşulları dışında daha yüksek faizler ve ücretler ile aldıkları ve bu şekilde zarara uğradıkları ortaya çıkmış olup, , Kanun hükmü uyarınca doğan zararlardan ilgili bankaların müştereken ve müteselsilen sorumluluğu ve tüketicilerin bu zararlarını tazmin edilmesi talebi gündeme gelebilecektir.
Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun “Zararın Tazmini” başlıklı 58. Maddesi
Anılan zararın tazmini yanında ortaya çıkan bu zararın, “tarafların anlaşması ya da kararı veya ağır ihmalinin olduğu hallerden kaynaklanmaktaysa”, hâkimin, uğranılan maddi zararın ya da zarara neden olanların elde ettiği veya elde etmesi muhtemel olan kârların üç katı oranında tazminata da hükmedebileceğini düzenlemektedir.
Bu durumda 12 banka tarafından oluşturulan kartel nedeniyle, tüketicilerin gerek bankacılık hizmeti alırken gerekse de kredi kullanırken fazla ücret ve faiz yükünden doğan zararları yanında bu zararın 3 katı kadar tazminat talep etme hakları da bulunmaktadır.
Zararın tespiti ve tazmini talepleri için Tüketici Hakem heyetlerine başvurulabileceği gibi talep edenin hukuki kişiliğine göre Tüketici mahkemeleri, Asliye Hukuk Mahkemeleri veya Asliye Ticaret Mahkemelerinde de dava açılabilecektir.
