Kıdem tazminatı, İşveren tarafından belirli koşulların sağlanması halinde işyerinde çalıştığı süre boyunca kazandığı kıdemin karşılığı olarak işçiye ödenen tazminata denmektedir.
İşçiler bazı durumlarda kıdem tazminatına hak kazandığı halde işçilerin zayıflığından faydalanan işverenleri tarafından bu tazminat işçilere ödenmemektedir.
Bu yazımızda sizlerle kısaca işçilerin hangi hallerde kıdem tazminatına hak kazanabileceğinden bahsedeceğiz. Tabi ki bu hangi hallerde kıdem tazminatına kazanmaya ilişkin kısıma geçmeden önce işçinin 4857 Sayılı iş kanununa göre işçi olması ve işyerinde en az 1 yıl sürekli çalışması gerektiği şartını da tekrardan hatırlatmak isteriz.
1. EVLİLİK NEDENİYLE FESİH
İş akdi devam ederken evlenen kadın işçiye evlenme tarihini izleyen 1 yıl içerisinde iş akdini evlilik sebebiyle feshetmesi halinde işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Burada önemle belirtmek gerekmektedir ki bu hak sadece kadın işçiye tanınmış bir haktır.
2. MUVAZZAF EMEKLİLİK NEDENİYLE FESİH
İşçinin askerlik nedeniyle iş sözleşmesini feshederse kıdem tazminatına hak kazanacaktır. İşveren de aynı şekilde işçinin iş akdini askere gidiş sebebiyle feshettiyse yine kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür.
3. EMEKLİLİK NEDENİYLE FESİH
Prim ödeme günü ve fiili hizmet süresinin tamamlanması halinde emeklilik için beklenmesine gerek olmadan iş sözleşmesi emeklilik sebebiyle sonlandırıldığında işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
4. İŞÇİNİN VEFATI HALİNDE FESİH
İşçinin iş sözleşmesi devam ederken iş kazası veya başka surette ölümü halinde mirasçıları kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
5. İŞ SÖZLEŞMESİNİN İŞÇİ TARAFINDAN HAKLI NEDENLE FESHİ
4857 Sayılı İş Kanunu işçiye iş akdini haklı nedenle fesih hallerini 24. Maddede belirtmiştir. İşçi Kanunda belirtilen bu haller sebebiyle iş akdini feshederse kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
- Sağlık sebepleri
- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller benzerleri
- Zorlayıcı sebepler
Çalışan tarafından iş sözleşmesinin haklı nedenle fesih halleri konulu yazımızı okuyabilirsiniz.
6. İŞVEREN TARAFINDAN İŞ KANUNU 25/II HÜKMÜ DIŞINDA İŞÇİNİN İŞ AKDİNİN FESHİ
4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. Maddesinde de işveren tarafından haklı nedenle fesih halleri sayılmıştır. 25. Maddenin 2. Fıkrası da işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan halleri sayılmıştır. Eğer işveren bahsi geçen hüküm dışında işçinin iş akdini feshettiyse işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
7. İŞ SÖZLEŞMESİNİN İŞVEREN TARAFINDAN USULSÜZ FESHİ
İş sözleşmesinin feshinin geçerli olması için kanundaki şartlara usule uyması gerekmektedir. Eğer işveren tarafından fesih bildirim sürelerine uymadan, geçerli bir neden olmadan ve feshin son çare olması ilkesine başvurulmadan işçinin iş akdi feshedilirse işçi bu fesihte kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
Özetle yazımızda işçinin kıdem tazminatını hangi hallerde alabileceğinden bahsettik. Her bir madde ayrı ayrı kendi içinde özel başlıklar ve ayrıntılar içermektedir. Bu yazıyla sizlere sadece genel bir bilgi verilmiştir. İş hukukuna ilişkin olarak yasal danışmanlığa ihtiyacınız olması durumunda avukatlardan destek alınmasını öneririz.
