Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile İş Kanunu uyarınca işverenler işçileri sigortalı olarak çalıştırmak zorundadır. Ayrıca işverenler sigorta primlerini işçilerin almış olduğu gerçek ücret üzerinden zamanında ve eksiksiz olarak SGK’ya yatırma yükümlülüğü altındadır.
Ancak uygulamada işverenlerin gerçeğe aykırı bildirimde bulunarak işçilerin sigorta primlerini asgari ücret üzerinden veya hesapladıkları tutardan eksik yatırdıkları görülmektedir. İşçinin sigorta primlerinin eksik ödenmesi, uygulamada kimi zaman işçi maliyetini düşürmek için işverenlerin başvurduğu bir yoldur. İşverenlerin bu şekilde SGK primlerini eksik yatırmaları çoğu zaman haksız ve hukuka aykırı bir durumdur. Yani işçinin SGK primlerinin eksik ödenmesi sık karşılaşılan bir durumdur.
Bu hukuksuz uygulama ile işveren tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu’na sunulan hukuka aykırı beyannamelerde işçi ücretlerin işçiye fiilen ödenen ücretten daha az gösterilir. Böylece SGK’ya ödenecek prim maliyeti azaltılmaya çalışılır.
İşverenin sigorta primlerini eksik ödemesi veya düzensiz ödemesi halinde bunun tespiti sağlanırsa ciddi yaptırımlar söz konusu olur. İşverenin bu hukuksuz uygulamasının ortaya çıkması halinde hem işveren hem de işçi bakımından farklı hukuki sonuçlar doğacaktır.
SGK Primlerinin Eksik Yatmasının İşçiye Zararları Nelerdir?
İşçiler genellikle maaş günlerinde ellerine geçen parayı önemserler. Sigortalarının yattığını bilmek onlar için yeterlidir. İşçinin sigorta primlerinin eksik ödenmesi çoğu zaman işçinin haberi olmadan yapılır. Yahut işçiler bu duruma işini kaybetme korkusuyla ses çıkarmaz. Ancak sigorta primleri doğru miktarda yatmıyorsa bunun birçok olumsuz sonucu ortaya çıkar. Bu sonuçlar uzun vadede kendisini gösterdiğinden çalışanlar ilk dönemde bunu önemsememektedir.
İşyerinde sigorta primlerinin eksik yatması söz konusuysa işçilerin emeklilikleri bundan etkilenmektedir. Emekli maaşını alması gerektiğinden daha az miktarda alacaktır.
Çalışanların emekli olabilmeleri için devlet tarafından belirlenen iş gününü doldurmaları gerekmektedir. Bu günün doldururken ödenen primler göz önünde bulundurularak emekli maaşları belirlenir. Eğer SGK primleri eksik yatıyorsa emeklilik döneminde alınacak olan maaşlar da düşük seviyede kalacaktır.
İşçinin gördüğü bir diğer zarar ise kıdem tazminatında ortaya çıkar. İşçinin kendi elinde olmayan sebeplerden ötürü işten çıkarılması durumunda işverenler tarafından kıdem tazminatı ödenmesi gerekli olacaktır. Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her yıl için 1 yıllık brüt ücreti kadar olur. SGK primi eksik yatırılırsa alınacak olan tazminat bu değer üzerinden hesaplandığı için düşük seviyede olacaktır.
Bunun yanında işsizlik ücreti, kadın işçinin doğum ücreti yahut SGK tarafından ödenen iş göremezlik ücreti gibi birtakım hakları da zedelenecektir.
Görüldüğü üzere işverenin SGK primlerini eksik yatırması durumunda işçi çeşitli hak kayıpları yaşayacaktır. Böyle bir durumla karşılaşan işçinin başvuracağı hukuki imkanlar mevcuttur. Hak kaybı yaşamamak adına tecrübeli bir iş hukuku avukatına danışmak en sağlıklı yoldur.
İş Sözleşmesinin Haklı Nedenle Feshi
Sigortası gerçek ücretten değil de düşük ücret olarak gösterilen çalışanlar dilerse iş sözleşmesin haklı nedenle feshedip kıdem tazminatlarını ve varsa diğer sair alacaklarını talep edebilirler.
Çalışanlar bu nedenle ihbar tazminatına hak kazanmasa da, işçinin en az bir yıllık çalışmasının karşılığında hak edeceği kıdem tazminatı, fazla mesai ücretleri, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarını da talep edebilecektir. Bu durumda haklı nedenle yapılacak olan feshin nedenlerinin de bildirerek yazılı şekilde, en garanti yol olarak Noter vasıtası ile yapılması ve alacakların talep edilmesi önem arz etmektedir. Ödeme yapılmaması ihtimalinde ise dava yoluna gidilebilir. Çalışan tarafından haklı nedenle fesih halleri yazımızı inceleyebilirsiniz.
