İş Güvenliği Uzmanı Kimdir?
İş güvenliği uzmanı, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda; Usul ve esasları yönetmelikle belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler ile mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanı olarak tanımlanmıştır.
İş Güvenli Uzmanının Görevleri Nelerdir?
İş güvenliği uzmanının görevleri mevzuat uyarınca belirlenmiş olup iş güvenliği uzmanından sahip olduğu görevleri uygulaması beklenmektedir.
İş güvenliği uzmanının başlıca görevleri şunlardır:
· Rehberlik
İş güvenliği uzmanının, işyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklerle ilgili olarak tasarım, makine ve diğer teçhizatın durumu, bakımı, seçimi ve kullanılan maddeler de dâhil olmak üzere işin planlanması, organizasyonu ve uygulanması, kişisel koruyucu donanımların seçimi, temini, kullanımı, bakımı, muhafazası ve test edilmesi konularının, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına ve genel iş güvenliği kurallarına uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene önerilerde bulunmak ile alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirme görevi bulunmaktadır.
· Risk değerlendirmesi
İş güvenliği uzmanının, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapılmasıyla ilgili çalışmalara ve uygulanmasına katılmak, risk değerlendirmesi sonucunda alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak ve takibini yapa görevi bulunmaktadır.
· Çalışma ortamı gözetimi
İş güvenliği uzmanının, çalışma ortamının gözetiminin yapılması, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı gereği yapılması gereken periyodik bakım, kontrol ve ölçümleri planlamak ve uygulamalarını kontrol etme görevi bulunmaktadır.
· Eğitim, bilgilendirme ve kayıt
İş güvenliği uzmanının, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin ilgili mevzuata uygun olarak planlanması konusunda çalışma yaparak işverenin onayına sunmak ve uygulamalarını yapmak veya kontrol etme görevi bulunmaktadır.
· İlgili birimlerle işbirliği
İş güvenliği uzmanının, işyeri hekimiyle birlikte iş kazaları ve meslek hastalıklarıyla ilgili değerlendirme yapmak, tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araştırma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını hazırlamak ve uygulamaların takibini yapma görevi bulunmaktadır.
İş Güvenliği Uzmanının Yetkileri Nelerdir?
İş güvenliği uzmanının yetkileri mevzuat uyarınca belirlenmiştir. İş güvenliği uzmanlarının başlıca yetkileri şu şekildedir:
· İşyerinde belirlediği hayati tehlikenin ciddi ve önlenemez olması ve bu hususun acil müdahale gerektirmesi halinde işin durdurulması için işverene başvurmak.
· Görevi gereği işyerinin bütün bölümlerinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda inceleme ve araştırma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulaşmak ve çalışanlarla görüşmek.
· Görevinin gerektirdiği konularda işverenin bilgisi dâhilinde ilgili kurum ve kuruluşlarla işyerinin iç düzenlemelerine uygun olarak işbirliği yapmak.
İş Güvenliği Uzmanının Yükümlülüğü Nedir?
İş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludurlar.
İş güvenliği uzmanları, yukarıda belirtilen görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak, işverenin ve işyerinin meslek sırları, ekonomik ve ticari durumları ile ilgili bilgileri gizli tutmakla yükümlüdürler.
İşverenin Başkaca Yükümlülükleri Nelerdir?
İşveren işyerinde çalışmakta olan tüm çalışanların işyerinden kaynaklanacak problemleri önlemek adına sağlıklarını korumak ve güvenliklerini sağlamakla yükümlüdür.
İşverenin, iş sağlığı ve güvenliği konusundaki başlıca yükümlülükleri aşağıdaki gibidir:
· İş sağlığı ve güvenliği için çalışanlara gerekli eğitimleri vermek,
· İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği için alınan tedbirleri denetlemek,
· Risk değerlendirmesi yapmak ve yaptırmak,
· Olası riskleri önlemek,
· İş sağlığı ve güvenliği için gerekli tedbirleri almak ve alınmasını sağlamak.
İşverenin İşyerinde İş Güvenliği Uzmanı Bulundurma Yükümlülüğü
İşveren mevzuat uyarınca işyerinde, iş sağlığı ve güvenliği açısından gerekli tedbirleri almak ve işin tehlike sınıfına göre gerekli iş güvenliği uzmanını bulundurmakla yükümlüdürler.
İşverenin yükümlülüğü bununla sınırlı olmamaktadır. Hepsine ek olarak işveren, iş güvenliği uzmanına görev ve yetkilerini sürdürmesi için gerekli olan tüm araç ve ekipmanları sağlamak zorundadır.
İşveren İşyerinde İş Güvenliği Uzmanı Bulundurmayan İşverenin Sorumluluğu
İşverenin, iş sağlığı ve güvenliği açısından gerekli tedbirleri alması mevzuat uyarınca bulundurmakla yükümlü olduğu iş güvenliği uzmanının bulundurması gerekmektedir. Aksi halde işveren tarafından ödenmesi gereken para cezalı mevcuttur.
Bu para cezaları işyerinde kaç işçi çalıştığına, işin az tehlikeli, tehlikeli veya çok tehlikeli olmasına göre farklılık arz etmektedir.
Ek olarak işverenin iş güvenliği uzmanına görev ve yetkilerini yerine getirmesi için gerekli araçları temin etmesi beklenmektedir. Aksi halde işveren idari para cezasından sorumlu olacaktır.
