Kripto Para Nedir?
Kripto paralar, sanal para birimi olarak kullanılan ve herhangi bir fiziksel biçimde mevcut olmayan dijital varlıklardır.
Kripto Paralar Sözleşmeye Konu Edilir Mi?
Karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde bir taraf taahhüt ettiği edimi yerine gerçekleştirirken diğer taraf ise bu edime karşılık olarak sözleşmede kararlaştırılan bedelin ödenmesi borcu altına girecektir.
Kural olarak sözleşme serbestisi ilkesi mevcut olmakla birlikte taraflar bu ilke çerçevesinde sözleşmedeki karşılıklı edimleri ahlaka, adaba ve hukuka aykırı olamamak koşuluyla kararlaştırabileceklerdir.
Şüphesiz ki, kripto paraların hukuken para edimi olarak kabul edilmeyeceği ancak ve ancak kendine özgü bir edim olarak kabul edileceği muteberdir.
Şu halde, sözleşme serbestisi ilkesi çerçevesinde taraflar sözleşme bedeli olarak kripto paranın kullanılmasını kararlaştıracakken kanun da bazı sözleşmelerde edimin karşılı olarak ücret verileceği kararlaştırılmışsa sözleşme bedeli olarak kripto para kullanılması kanuna aykırılık teşkil edeceği için sözleşme geçersiz sayılacaktır.
Örneğin İş Kanunu’nda, işçinin iş görme ediminin karşılığı olarak işveren tarafından ücret ödenmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. Buna rağmen işverenin kendi edimini, para olarak ödenmesi gerekmekteyken üstlendiği edimi başka bir şekilde gerçekleştirmemesi gerekmektedir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Tanım ve şekil” kenar başlıklı 8. maddesi şu şekildedir:
“İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. İş sözleşmesi, Kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir.”
Kripto Paranın Sözleşme ile Satın Alınması
Kripto paranın sözleşme bedeli olarak kararlaştırılması hakkındaki hususları yukarıda değerlendirmiş olmakla birlikte sözleşme konusunun kripto para satın alınması olarak kararlaştırıp kararlaştırılmayacağı sorunu kaşımıza çıkmaktadır.
Kural sözleşme serbestisi ilkesidir. Yani sözleşme konusu, ahlaka, adaba ve hukuka aykırı olamayacak şekilde tarafların özgür iradelerine dayanarak kararlaştırılabilecektir.
Sözleşme bedeli harici kripto paraların satın alınmasına ilişkin yargı kararları mevcuttur. Bu nedenle dolaylı olarak kripto paraların sözleşme konusu edilebileceği anlaşılmaktadır.
Görevli Mahkeme
Görevli mahkemenin neresi olacağı konusunda farklı görüşler de mevcut olmakla birlikte Bölge Adliye Mahkemesi’nce
Belirtmek gerekir ki tarafların tacir olmaması durumunda, dijital gelir elde etmek için yapılan kripto para alım satım sözleşmelerine konu olan yargı uyuşmazlıklarında amaç gelir elde etmek olduğu için Bölge Adliye Mahkemesi, Asliye Hukuk Mahkemesi’ni dava açmakta görevli mahkeme olduğu kanaatine varmıştır.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2021/269 Esas ve 2021/338 Karar sayılı ilamı şu şekildedir:
“Davacı taraf, dava dilekçesinde davalıya borcu olmadığını ve davalının sebepsiz zenginleşeceği olgusuna dayanmıştır. Davalı tacir değildir. Öte yandan davalı tarafın işlemi dijital paralardan gelir elde etmeye yönelik olduğundan tüketici işlemi olarak kabul edilmesi doğru değildir. Davalının sıfatı, davacının sebepsiz zenginleşmeye dayanması ve taraflar arasındaki işlemin de tüketici işlemi olarak kabul edilemeyeceği hususları gözetildiğinde, somut davaya bakma görevi asliye hukuk mahkemesine ait olduğundan mahkememizce görevsizlik kararı verilmiştir.”
