Ücret Kesme Cezası Nedir?
Ücret kesme cezası, işçinin yapmış olduğu eyleminden kaynaklı olarak kanunda belirtilen şartlar çerçevesinde işçiye verilen disiplin cezalarından biridir. Ücret kesintisi cezası da işçinin siciline işlenecektir.
Ücret Kesme Cezasının Şartları Nelerdir?
4857 sayılı İş Kanunu’nda işveren tarafından çalışına hangi şartlar altında ücret kesintisi cezasının uygulanacağı açıkça belirtilmiştir.
- İşveren toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmesinde gösterilen sebepler harici çalışana ücret kesintisi cezası veremeyecektir.
Burada amaçlanan şey, çalışanın hangi davranışı yapması halinde ceza alacağını bilmesi ve o davranışı yapmaktan kaçınmasıdır.
- Yapılacak ücret kesintisinin nedeni ile ücret kesintisinin miktarı gerekçeleri, işveren tarafından çalışana derhal bildirilmelidir.
Burada amaçlanan şey, çalışanın hangi eyleminden kaynaklı olacak ceza aldığını açık bir şekilde bilmesidir
- İşçi ücretlerinden bu yolda yapılacak kesintiler bir ayda iki gündelikten veya parça başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin iki günlük kazancından fazla olmaması gerekmektedir.
Kanunda belirtilen ücret kesintisi sınırını aşan toplu iş ve iş sözleşmelerinde yer alan ücret kesintisi miktarları geçersiz sayılacak olup çalışan fazla yapılan kesintinin kendisine geri ödenmesini talep edebilecektir.
Ücret Kesintisi Yaparken İşverenin Dikkat Edeceği Noktalar Nelerdir?
Ücret kesintisi cezasına, çalışanın cezaya itiraz etme hakkı mevcut olup işverenin bu itirazı kabul etmemesi halinde çalışanın uyuşmazlık yargıya taşınabilecektir. Bu nedenle, olası yargılamada işveren tarafın herhangi bir sorun ile karşılaşmaması için yukarıda belirtilen şartlar dahilinde çalışanın ücretinden kesme cezasına gidebilecektir.
Eğer hangi hallerde çalışana ücret kesintisi verileceği belirtilmemişse ve çalışanın kusuru yoksa bu ceza uygulanmayacaktır.
Ücret kesintisi cezasının uygulanacak olması halinde, çalışanın davranışı ile ceza arasında orantılılık bulunmalıdır.
Ayrıca İş Kanunu ücret kesintisi cezasının işçiye derhal bildirilmesi gerekliliğinden bahsetmektedir. Şu halde, ücret kesintisi cezasının uygulama alanı bulacağı yerlerde, vakit kaybetmeksizin gerekçeli, ücret kesinti miktarı ve sebeplerini içeren yazılı bir ihbarla çalışana bildirilmesi gerekmektedir.
Ücret kesintisi cezasının verilmesinde çalışandan savunma alınması İş Kanunu uyarınca zorunlu olmasa da olası bir yargılamada işverenin başkaca sorunlarla karşılaşmaması adına ücret kesintisi cezası verilmesinden önce çalışanın savunmasının alınmasında fayda görülmektedir.
Ücret Kesintisi Cezası
Kanunda belirtilen şartlara aykırı olarak ücret kesme cezası veren veya yaptığı ücret kesintisinin sebebini ve hesabını bildirmeyen işverenler hakkında 1.559 TL (2022 yılı için) idari para cezası verilecektir.
Ücret Kesme Cezasında Uygulanacak Mevzuat
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Ücret kesme cezası” kenar başlıklı 38. Maddesi şu şekildedir:
“İşveren toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası veremez.
İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. İşçi ücretlerinden bu yolda yapılacak kesintiler bir ayda iki gündelikten veya parça başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin iki günlük kazancından fazla olamaz.
Bu paralar işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hesabına Bakanlıkça belirtilecek Türkiye’de kurulu bulunan ve mevduat kabul etme yetkisini haiz bankalardan birine, kesildiği tarihten itibaren bir ay içinde yatırılır. Her işveren işyerinde bu paraların ayrı bir hesabını tutmaya mecburdur. Birikmiş bulunan ceza paralarının nerelere ve ne kadar verileceği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının başkanlık edeceği ve işçi temsilcilerinin de katılacağı bir kurul tarafından karara bağlanır. Bu kurulun kimlerden teşekkül edeceği, nasıl ve hangi esaslara göre çalışacağı çıkarılacak bir yönetmelikte gösterilir.”
